Mimo powszechnie panującym stereotypom, że sport jest przeznaczony wyłącznie dla osób pełnosprawnych fizycznie, coraz częściej słyszy się o dyscyplinach sportowych skierowanych dla niepełnosprawnych, o ich licznych osiągnięciach w tej dziedzinie, a nawet rywalizacji z osobami pełnosprawnymi. Sport dla niepełnosprawnych staje się więc, coraz bardziej popularny.

Tym bardziej, że obecność ruchu w życiu każdego człowieka, niezależnie od jego fizycznych możliwości, jest niezwykle istotną kwestią. Oprócz tego, że sport jest przyjemną i efektowną formą spędzania wolnego czasu, to zapewnia lepszą wydolność oddechową, poprawia koordynację ruchową, poprawia krążenie, pomaga zwiększać sprawność fizyczną i zwalcza otyłość.

Co więcej wysiłek fizyczne ma również ogromne znaczenie dla kondycji psychicznej trenujących. Sport uprawiany zarówno rekreacyjnie jak i zawodowo może być źródłem adrenaliny, zapobiega depresji, pozwala wyładować negatywne emocje i staje się znakomitą motywacją do podejmowania kolejnych wyzwań, kształtując przy tym charakter i ucząc wytrwałości.

Jakie są więc najpopularniejsze zimowe dyscypliny sportowe przeznaczone dla osób niepełnosprawnych?

1. NARCIARSTWO KLASYCZNE

• Ta odmiana narciarstwa była obecna na igrzyskach paraolimpijskich od samego początku, tj, od zawodów w szwedzkim Örnsköldsvik w 1976r.
• W nartach biegowych zawodnicy podzieleni są na trzy grupy startowe:

– stojący (najczęściej po amputacji lub z porażeniem kończyn dolnych);

– siedzący (poruszający się na sledżach – sankach z siedziskiem wpinanym na stałe na narty biegowe);

– niewidomi i niedowidzący, którzy korzystają z porzewodnika.

• Każda z grup walczy o osobny komplet medali, a czas uzyskany przez każdego z zawodników mnożony jest handicap stosowny do jego podgrupy startowej.

2. NARCIARSTWO ALPEJSKIE

• Slalom i slalom gigant zaliczany do narciarstwa alpejskiego były jedną z pierwszym konkurencji igrzysk paraolimpijskich, prezentowanych podczas igrzysk w Szwecji w 1976r.
• Różnica pomiędzy narciarstwem zjazdowym paraolimpijskim, a olimpijskim powoli się zaciera, a to dlatego, że spośród wszystkich sportów, ten najlepiej adaptuje się w środowisku osób niepełnoprawnych, które są w stanie utrzymać prawidłowy balans ciała na stoku w podobny sposób co osoba w pełni sprawna.
• Podobnie jak w nartach biegowych również w tej konkurencji zawodnicy podzieleni są na trzy grupy:

– stojący

– siedzący, startujący na mono-ski (amortyzowanym siedzisku przytwierdzonym do jednej narty,

– niewidomi i niedowidzący, którzy jeżdżą za przewodnikiem, wyposażonym w aparaturę dźwiękową podającą kierunek jazdy.

• W czasie igrzysk rozgrywane są zawody w pięciu konkurencjach: zjeździe, slalomie, slalomie gigancie, supergigancie i superkombinacji, do której zalicza się zjazd lub supergigant + jeden przejazd slalomu.
• Podczas konkurencji szybkiego zjazdu przewidywane są dalekie skoki, które muszą zostać wykonane zarówno przez niewidomych jak i jadących na mono-ski. Z kolei w slalomie ustawionych jest od 55 do 75 bramek, których opuszczenie podczas zawodów równoznaczne jest z dyskwalifikacją.

3. BIATLON

• Wprowadzony do igrzysk paraolimpijskich w Innsbrucku w 1988r.
• Zawodnicy ścigają się na dystansach od 7,5km (3 okrążenia po 2,5km) do 12,5km.
• Na trasie ustawiona jest strzelnica i w zależności od jej długości zawodnikom przysługuje od dwóch do czterech strzałów w pozycji stojącej lub siedzącej (sledżyści) i w leżącej.
• Podczas jednego strzelania zawodnik oddaje pięć strzałów do tarczy, która oddalona jest od niego o 10m. Wykorzystując do tego karabinek na sprzężone powietrze. Chybione strzały karane są albo wydłużeniem dystansu o dodatkowe rundy lub dodaniem karnych minut do końcowego wyniku.
• Biatlon uprawiany jest przez wszystkie grupy zawodników: siedzący, stojący oraz niewidomi i niedowidzący, którym strzelanie do tarczy umożliwia specjalna aparatura dźwiękowa.
• W odróżnieniu od biatlony olimpijskiego, biatlon paraolimpijski uprawiany jest przez tych samych zawodników, którzy startują w konkurencji narciarstwa klasycznego.

4. CURLING NA WÓZKACH

• Odmiana curlingu przeznaczona dla niepełnosprawnych poruszających się na wózkach inwalidzkich (zazwyczaj z porażeniem od pasa w dół).
• Rywalizacja odbywa się na prostokątnej tafli lodu przez dwie drużyny liczące po 4 zawodników każda.
• Do gry używa się ciężkich granitowych kamieni, które są wypuszczane po lodzie w kierunku celu zwanego domem.
• W przeciwieństwie do swojego odpowiednika przeznaczonego dla zawodników sprawnych fizycznie, mecz toczy się nie do 10, a do 6 endów.
• Zawodnicy nie wykonują też szczotkowania, a drużyny muszą posiadać w swoich szeregach graczy obu płci.
• Kamienie służące do gry wypuszcza się z zatrzymanego wózka, który najczęściej przytrzymany jest przez innego zawodnika. Kamienie mogą być wypuszczane z ręki lub za pomocą specjalnego kija zakończonego ruchomą nakładką, w którą wkłada się rączkę kamienia.

5. HOKEJ NA SLEDGACH (sanki ze stalowymi łyżwami zamiast płóz)

• Dyscyplina sportowa przeznaczona wyłącznie dla osób z porażeniem lub amputacją przynajmniej jednej kończyny dolnej.
• Wprowadzona do programu igrzysk paraolimpijskich w Lillehammer w 1994 r.
• Od 2009r. w męskich drużynach hokejowych mogą również występować kobiety.
• Gra zapoczątkowana w Szwecji na początku lat 60. przez grupę byłych szwedzkich hokeistów, którzy stali się osobami niepełnosprawnymi. Chcieli oni wymyślić sposób na kontynuowanie swojej sportowej pasji. Wtedy udało się opracować pierwsze sanki ze stalowej ramy na łyżwach, które ustawiono na taką wysokość, by toczący się krążek mógł bez problemu się pod nimi przeturlać.
• Dozwolona jest gra ciałem, a zawodników obowiązuje pełna osłona twarzy. Hokeiści z kolei używają dwóch krótkich kijów hokejowych, którymi wykonują podania i którymi odpycha się także od tafli krążek nadając mu kierunek jazdy.
• Mecz dzieli się na trzy tercje po 15 min. Drużyna liczy 15 zawodników, przy czym na boisku jednocześnie może przebywać jedynie pięciu graczy. Piątki mogą się wymieniać na boisku w dowolnym momencie.